Ongeveer 800.000 Nederlanders zijn zo bang voor de tandarts dat ze voor geen prijs in een tandartsstoel plaatsnemen. Bij de Stichting Bijzondere Tandheelkunde in Amsterdam proberen gespecialiseerde tandartsen en mondhygiënisten hen van hun tandartsangst te verlossen. De steun van psychologen is daarbij onmisbaar, aldus gz-psycholoog Josja Eggen.
De angst
Wat is tandartsangst?
‘Mensen kunnen om uiteenlopende redenen bang zijn voor de tandarts. Veel van onze patiënten hebben één enkelvoudige angst – zoals naaldangst, stikangst of angst voor de boor – maar wij behandelen bijvoorbeeld ook mensen met een angststoornis, PTSS en mensen met ernstige kokhalsproblematiek: mensen die zo getraumatiseerd zijn dat ze überhaupt niet naar de tandarts durven, of die in de buurt van de praktijk beginnen te kokhalzen. En ten slotte behandelen wij ook patiënten bij wie niet zozeer angst een rol speelt, maar die een zodanig medisch of psychisch probleem hebben dat ze niet in een normale praktijk behandeld kunnen worden.’
Zijn die trauma’s waarover u het heeft het gevolg van eerder tandartsbezoek?
‘Dat hoeft niet, maar het is vaak wel zo dat een pijnlijke behandeling in het verleden, bijvoorbeeld door de beruchte schooltandarts (de spreekwoordelijke ‘slager in zijn busje’) voor veel mensen de deur naar de tandarts heeft dicht gedaan. Wij krijgen hier patiënten die al decennia niet meer naar een tandarts zijn geweest, mensen met ernstig tandbederf die veel tanden en kiezen missen.
Mensen zijn overigens niet alleen bang voor pijn. Uit onderzoek blijkt dat er een nog belangrijkere reden bestaat voor tandartsangst, namelijk: dat je je liggend in de tandartsstoel hulpeloos voelt, dat je geen controle ervaart. Veel patiënten vertellen ons hoe ze meemaakten dat de tandarts zei: steek je hand maar op als het pijn doet, maar dat de tandarts dan toch gewoon doorpakte. Dat is
