In deze nieuwe rubriek vertellen behandelaren over een bijzondere cliënt van wie zij iets geleerd hebben. In deze eerste bijdrage beschrijft hoofdredacteur Annemarie de Leng, ook behandelaar, dat ze zich realiseerde hoe belangrijk het is om veel over emoties te praten, ook voor mannen.
Mijn ene cliënt was die man van begin veertig, die al vanaf jonge leeftijd dagelijks blowde en die daarnaast nog voor zijn twintigste zeer regelmatig cocaïne snoof. Als kind was hij door zijn ouders grenzeloos verwend, maar hij had fikse trauma’s omdat zijn vader regelmatig in zijn bijzijn was opgepakt door de politie. Inmiddels was hij zelf weer min of meer op het rechte pad en de belangrijkste reden daarvoor was zijn vriendin, een slimme, sterke vrouw, die hij enkele jaren eerder had ontmoet en van wie hij eindeloos veel hield. Samen met haar had hij een allerliefst zoontje. Maar het gebruik van cannabis en cocaïne afzweren, dat was lastiger dan gedacht. Hij was ooit noodgedwongen abstinent geworden in de gevangenis, maar had sindsdien regelmatig een terugval gehad in gebruik en verzweeg dat dan voor zijn vriendin. Natuurlijk had ze door dat er zaken speelden waarover hij niet open was; soms was hij opeens langere tijd van huis zonder daar goede uitleg over te geven en dan bleek hij veel geld te hebben uitgegeven. Een keer vond ze in de auto zelfs een zakje drugs. Uiteindelijk had ze hem voor het blok gesteld: hulp zoeken of ze zou de relatie verbreken.
Met fikse tegenzin kwam hij in behandeling. Hij deed het voor haar, dat straalde hij uit, en hij had er grote moeite mee om zich open te stellen. Praten over emoties? Dat had hij nooit gedaan en het ontbrak hem aan de woordenschat om dat te doen. De stapjes op dat gebied waren klein.
Het CGT-protocol (helpende gedachten, zelfcontrole-maatregelen, en omgaan met craving en moeilijke momenten) hielp hem niet veel. Hij nam me wel iedere week iets meer in vertrouwen en gaf soms ook toe dat hij een terugval had gehad. Zijn machteloosheid groeide en die van mij stiekem ook. Regelmatig belde zijn vriendin me huilend en vertwijfeld op, ook zij gaf de hoop iedere week iets meer op. En wellicht liet hij zich daardoor motiveren om toch een keer naar de Narcotics Anonymous (NA) te gaan.
‘Het CGT-protocol hielp hem niet veel’
Bij de NA ontdekte hij hoe fijn het was om met andere mannen over emoties te kunnen praten, om je verhaal te delen en begrip te krijgen van lotgenoten. Het was een keerpunt; hij ging actief aan de slag met de behandeling, bezocht drie keer per week zelfhulpgroepen, vond er een sponsor en nieuwe vrienden en er kwam ruimte voor spiritualiteit in zijn leven. Maanden na de succesvolle afronding van de behandeling kreeg ik een video van hem en zijn partner, waarin ze vertelden hoe geweldig het weer tussen hen ging en hoe blij ze waren met hun gezin en hun leven.
Achteraf lijkt het een open deur, maar deze patiënt leerde mij hoe belangrijk het is om – vooral met mannen – veel over emoties te praten, en om de tijd te nemen om iemand dit aan te leren als hij (of zij) het van huis uit niet heeft meegekregen. De vertwijfeling lag op de loer, maar deze hobbel moest eerst worden genomen om de behandeling kans van slagen te geven. En wat een bonus om te bedenken dat deze cliënt daar de rest van zijn verdere leven ook profijt van heeft!
OPROEP: SCHRIJF OVER JOUW ‘ENE CLIËNT’
Welke cliënt is jou tot nu toe het meest bijgebleven en waarom? Hoe heeft het je kijk op het vak veranderd? Schrijf ons over jouw ‘ene cliënt’. De mooiste columns publiceren we in dit blad. Doe mee en mail je bijdrage (max. 380 woorden) naar gz-psychologie@bsl.nl
