De Wet BIG en het Tuchtrecht
Wie onder de Wet BIG (Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg) valt, valt ook onder het medisch tuchtrecht. Dat betekent niet dat BIG-geregistreerden daardoor een groot risico lopen op extra aansprakelijkheid. Ook op andere manieren kunnen behandelaren aansprakelijk zijn voor tekortkomingen van hun beroepsmatig handelen. Wat betreft de officiële juridische procedures bij de rechtbank bestaan er, behalve het tuchtrecht, bijvoorbeeld ook nog het civiele (burgerlijk) recht en het strafrecht.
Het burgerlijk recht
Alle burgers die door onrechtmatig handelen schade toebrengen aan een medeburger, zijn daarvoor aansprakelijk. Onder onrechtmatig handelen, wordt ook onzorgvuldig – bijvoorbeeld nalatig – handelen verstaan. Als een patiënt aantoonbaar schade ondervindt van het onrechtmatig handelen van een behandelaar, kan die schade op de behandelaar verhaald worden. Daarvoor is in principe wel een gang naar de civiele rechter nodig, waarvoor een relatief hoog griffierecht moet worden betaald en in de meeste gevallen ook een (dure) advocaat. Wie niet in aanmerking komt voor gefinancierde rechtsbijstand en wie geen rechtsbijstandverzekering heeft, zal dan meestal zijn toevlucht zoeken tot een letselschadebureau. Op eigen kosten een gerechtelijke procedure voeren, is voor de meeste particulieren simpelweg niet haalbaar.
Strafrecht
Dan is er het strafrecht. Dat is ook op alle burgers van toepassing, maar alleen de officier van Justitie kan een strafrechtelijke procedure initiëren. Burgers kunnen wel aangifte doen van strafbare feiten, en in uitzonderlijke gevallen vervolging afdwingen volgens de zogenaamde artikel 12 Sv-procedure (artikel 12-procedure). Het strafrecht is echter alleen
