Acht jaar geleden verscheen het boek Goede ggz, waarin vier deskundigen, onder wie hoogleraar Psychiatrie Jim van Os (UMC Utrecht), een radicale vernieuwing van de Nederlandse ggz bepleitten. Terugkijkend constateert Van Os dat er van alle mooie ideeën uit dat boek weinig terecht is gekomen. Toch blijft de pathologische optimist, zoals hij zichzelf noemt, hoop houden. ‘Ik zie op verschillende plekken in het land vernieuwing.’
Je noemt jezelf een optimist, maar je kijk op de staat van de Nederlandse ggz doet anders vermoeden.
‘Dat komt omdat we in dit land met grote problemen worstelen die de ggz maar niet opgelost krijgt. Politie en Justitie hebben het over een straatbeeld dat overspoeld wordt door mensen met verward gedrag. Bovendien zijn er in de ggz lange wachtlijsten die nog steeds groeien, want hoewel de capaciteit de laatste vijftien jaar enorm is gestegen, is de prevalentie van psychische stoornissen bij met name jonge mensen verdubbeld. Dus als je cynisch bent, kun je zeggen: hoe meer wij behandelen, hoe zieker mensen worden.’
Hoe komt dat?
‘Dat komt omdat wij een ggz hebben die vasthoudt aan een achterhaald model van evidence-based behandelen met de bedoeling om mensen van hun symptomen te genezen. Cliënten worden geacht te passen binnen het traditionele model van een diagnose op basis van vragenlijsten, waarna ze vervolgens 20 keer keurig bij hun therapeut komen en daarna weer doorgaan met hun leven. Het vervelende is alleen dat veel cliënten zich niet aan die stilzwijgende afspraak houden
