‘Ik had eigenlijk eerst mijn appel willen opeten, dat was ik net van plan,’ zei een patiënt toen ik hem iets te vroeg uit de wachtkamer kwam halen op de polikliniek angst en dwangstoornissen. Een beetje van slag ging hij op mijn aandringen toch maar vast mee, zonder eerst zijn appel te eten. Hij kwam voor behandeling van een angststoornis en die had hij ook, dus hij kwam in groepsbehandeling. Maar er was meer aan de hand. Ik vermoedde een Autisme Spectrum Stoornis. Er hebben zich geen Rainman-achtige taferelen afgespeeld, waarbij hij bijvoorbeeld ineens rekenkundige supertalenten tentoonspreidde, en hij nam ook niet alles letterlijk wat we zeiden. Sterker nog, hij was best in voor een grapje en hij maakte contact met mensen met wie hij in de groep zat. Het was veel subtieler. Toen na psychologisch onderzoek inderdaad ASS was vastgesteld, was dit voor hemzelf en zijn ouders een opluchting; eindelijk een verklaring voor de moeilijkheden op allerlei levensgebieden die hij van kinds af aan al had. Over de consequenties van ASS voor de behandeling van andere psychische stoornissen staat in dit nummer een artikel van Annelies Spek, een artikel dat zeer bruikbaar is voor de klinische praktijk. Het betrekken van familie bij de behandeling van mijn patiënt was heel vanzelfsprekend, maar dat is niet altijd het geval. Een goed familiebeleid in de GGZ is verplicht, maar als patiënten de familie niet willen betrekken, respecteert de behandelaar dat.

Ethische en juridische kwesties rondom dit