Er valt veel te klagen over de ggz; over het gebrek aan middelen waardoor patiënten eindeloos moeten wachten, terwijl ze in acute nood verkeren; over de druk die uiteindelijk terechtkomt bij de individuele therapeut die met zijn overmatige verantwoordelijkheidsgevoel zaken probeert op te lossen die niet op te lossen zijn; over de bejegening door sommige managers die nog steeds niet beseffen dat personeel een schaars goed is. Ga zo maar door.

Klagen kan een verbetering opleveren, maar heeft ook een schaduwzijde: het verpest de teamsfeer en vermindert het werkplezier. Misschien dat het mensen een ‘goed’ gevoel geeft om zich gezamenlijk te wentelen in een depressief gelijk, maar doorgaans gooit een klagend team zijn eigen ruiten in.

Om onszelf te beschermen tegen een collectieve depressie hebben we in ons team een antiklaagconvenant afgesloten. De eerste regel van het convenant luidt: we praten alleen over dingen die we kunnen oplossen. Zaken die we niet kunnen oplossen, zwijgen we dood of kieperen we het raam uit. Praten over onoplosbare zaken is tijdsverspilling. In de pauzes bekijken we liever babyfoto’s. Dat is leuker dan gemopper.

De tweede regel luidt: klagen mag niet. Het is al erg genoeg dat je op je kop gepoept wordt door alle onzin die in de ggz rondwaart. We willen de ellende niet vergroten door elkaar de kop gek te zeuren. We hebben een Chef Sanitaire aangesteld. Zij houdt in de gaten dat iedereen zich aan deze regel houdt en heft een boete van enkele euro’s voor elke klaagzang. Van de boetes financieren we de teamuitjes. Zo leidt klagen tot iets gezelligs. Soms hoop je stiekem dat een collega het niet kan nalaten te klagen zodat de pot gespekt wordt.

Om stilgezwegen frustraties niet te hoog te laten oplopen, is er elke week een kortdurende ontladingssessie waarin iedereen naar hartenlust losgaat. Om tijd te besparen, klaagt iedereen tegelijk en door elkaar heen. Luisteren hoeft niet, want luisteren naar geklaag is zinloos. De Chef Sanitair houdt de tijd bij en beëindigt de sessie na vijf minuten.

Het convenant heeft de sfeer in het team enorm verbeterd. We kunnen het iedereen aanbevelen.