In dit eerste deel van een tweeluik over de therapeutische relatie doen de auteurs verslag van hun jarenlange ervaring met een keuzemodule over de therapeutische relatie, voor tweedejaars piogs bij de Centrale RINO Groep. Belangrijke les: ‘behandeltechnieken worden pas werkzaam binnen de context van een goede therapeutische relatie.'
Veel psychologen in opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog (piog’s) ontlenen houvast aan de bewezen werkzame therapeutische technieken en protocollen die zij binnen de opleiding krijgen aangeleerd. Soms is men bang om van een techniek of protocol af te wijken, wanneer de problematiek of het gedrag van de patiënt het lastig maakt om vast te houden aan de voorgeschreven kaders. Afwijken van wat het protocol opdraagt kan de piog komen te staan op het verwijt van ‘therapist drift’, oftewel van ‘therapeutische dwaling’. De meeste piogs krijgen in of buiten de opleiding mee dat het niet zozeer gaat om de precieze uitvoering van technieken of protocollen, maar dat vooral de responsiviteit van de therapeut en de kwaliteit van de therapeutische relatie bepalend zijn voor het succes van een behandeling. Met responsiviteit wordt gedoeld op de bereidheid en het vermogen om de therapie flexibel aan te passen aan de unieke situatie en persoonlijkheid van de patiënt.
Met het verzorgen van deze driedaagse module willen wij geen stelling innemen in de – vaak kunstmatige en gepolariseerde – controverse tussen ‘therapeutische dwaling’ en ‘responsiviteit’. Wij stellen ons op het standpunt dat behandeltechnieken en de therapeutische relatie als communicerende vaten met elkaar in verbinding staan; geen behandeltechniek is denkbaar zonder een therapeutische relatie, en geen therapeutische relatie is denkbaar zonder een bepaalde behandeltechniek. De boodschap van dit artikel is niet dat technieken, behorend bij merknaambehandelingen, onbelangrijk zijn of er (zelfs) niet toe zouden doen, maar dat deze pas werkzaam worden – pas
