De spraak weerspiegelt de gedachten 

Naast hallucinaties en wanen wordt ‘disorganised speech’ gezien als een kenmerk van een psychose. Ook zijn veel symptomen die we associëren met psychose, gerelateerd aan taal; zoals formele denkstoornissen, incoherentie en verhoogde associativiteit. Naast inhoudelijke kenmerken van taal, is het al langer bekend dat patiënten met een psychose veranderingen laten zien in akoestische spraakkenmerken. Zo spreken ze langzamer, pauzeren ze meer en hebben ze een vlakkere intonatie. Bovendien zijn ze snel afgeleid en praten vaak over hetzelfde onderwerp. Mensen ontwikkelen soms zelfs een soort privé-taal, met nieuw bedachte woorden of een niet voor anderen te volgen grammatica.

Taal als voorspeller van psychose 

Op dit moment wordt een diagnose gesteld door te kijken naar een aantal symptomen waar de patiënt last van heeft en die op een spectrum te plaatsen. Maar zouden computeranalyses van hoe iemand praat kunnen helpen bij het voorspellen van psychoses en ervoor kunnen zorgen dat iemand op het juiste moment weer behandeld wordt voordat hij of zij terugvalt?

Janna de Boer, genees- en taalkundige, deed er al eerder onderzoek naar. Ze ontwikkelde een methode waarmee ze via taalanalyses psychoses en schizofrenie sneller herkent. Ze gebruikte AI-programma’s die vergelijkbaar zijn met het populaire ChatGPT en analyseerde daarmee de taal en spraak van patiënten om zo de kenmerken van een psychose te leren herkennen. ‘Als je een patiënt niet eerder hebt gezien, kan het taalgebruik een van de dingen zijn die het eerst opvallen. In heel ernstige gevallen