Onderzoeker Hans Knoop van Amsterdam UMC: ‘De verbeteringen waren ook na zes maanden nog aanwezig.’ Dat gedragstherapie helpt, betekent niet dat de oorzaak van de klachten psychisch is. De studie is gepubliceerd in het tijdschrift clinical infectious diseases.

Een deel van de mensen houdt na covid-19-klachten. Dit wordt ‘long covid’ of postcovidsyndroom genoemd. De meest voorkomende klacht is ernstige en invaliderende vermoeidheid. In de ReCOVer-studie, gesubsidieerd door ZonMw, is het effect van cognitieve gedragstherapie op deze vermoeidheid onderzocht in een groep van 114 patiënten. Voor deze studie zijn patiënten die gedragstherapie kregen, vergeleken met patiënten die op een gebruikelijke manier zijn behandeld. Die gebruikelijke zorg bestond vaak uit begeleiding door de huisarts of specialist, fysiotherapie en/of ergotherapie.

Slaap-waakritme

Bij de cognitieve gedragstherapie voor patiënten met aanhoudende vermoeidheid na een covid-19-infectie staat de omgang met de problematische vermoeidheid centraal. Knoop: ‘We kijken bijvoorbeeld samen met mensen hoe ze hun slaap-waakritme kunnen verbeteren. Ook helpen we hen met kleine stappen weer actiever te worden. Bijvoorbeeld door korte stukken te gaan wandelen.’

Beter concentreren

De cognitieve gedragstherapie heeft duidelijk resultaat voor deze patiënten. De meeste deelnemers waren na cognitieve gedragstherapie aanzienlijk minder vermoeid en konden zich beter concentreren. Ook op sociaal vlak maakten zij duidelijk vorderingen. Daarnaast bleken de resultaten over de tijd bestendig. Na zes maanden waren de verschillen met de gebruikelijke zorg nog steeds aanwezig.
Knoop: “Uit ons onderzoek blijkt dat de klachten niet verslechterden. Ook ontstonden er in vergelijking met de gebruikelijke zorg minder vaak nieuwe klachten. Cognitieve gedragstherapie lijkt daarmee een veilige behandeling.”

Blijven zoeken

De onderzoekers benadrukken dat het feit dat gedragstherapie kan helpen, niet betekent dat de oorzaak van de klachten psychisch is. Verder heeft niet iedereen baat bij gedragstherapie. Het is daarom van groot belang te blijven zoeken naar andere effectieve behandelingen en de lichamelijke oorzaken van het postcovidsyndroom.