De toepassing van Virtual Reality (VR) in therapie begon decennia geleden met de behandeling van hoogtevrees. Al met enkele simpele beeldlijnen kon daarbij de visuele illusie van diepte worden gecreëerd, om hoogteangst bij cliënten op te roepen. Blootstelling aan deze eenvoudige virtuele omgeving hielp cliënten al bij het verminderen van hun hoogtevrees. Jaren later zijn de behandelmogelijkheden meegegroeid met de technische ontwikkelingen. Inmiddels zijn er VR behandelingen onderzocht voor angststoornissen, eetstoornissen, depressie, autisme spectrum stoornissen, verslavingen; en voor achterdocht en het horen van stemmen bij psychotische stoornissen.^1-7

De behandeleffecten van cognitieve gedragstherapie in VR blijken vergelijkbaar met de resultaten van reguliere cognitieve gedragstherapie.⁸ Deze resultaten zijn in VR tenminste deels te danken aan het afbouwen van veiligheidsgedrag van cliënten, zoals vermijding.⁶ Onderzoek laat zien dat de effecten van VR therapie zich laten generaliseren naar het dagelijks leven.⁹ Enkele voordelen van VR therapie boven reguliere therapie zijn: VR werkt drempelverlagend; exposure kan plaatsvinden in de behandelkamer; in een virtuele omgeving kan de cliënt veilig experimenteren met gedrag; de therapeut kan de cliënt positief bekrachtigen en bijsturen in het hier en nu; virtuele omgevingen zijn te personaliseren en kunnen in dezelfde vorm en opzet herhaaldelijk worden aangeboden. Mogelijke VR omgevingen zijn een supermarkt, een OV-bus, café, winkelstraat, gevangenis, woonhuis, schoolplein, park of kantoor. Verder heeft de behandelaar in VR controle over wat mensen zeggen, alsmede over hun uiterlijk en emotionele expressies.