De Ramaermedaille, een prijs voor de meest verdienstelijke bijdrage aan de Nederlandse psychiatrie, gaat dit jaar naar psychiater en taalkundig onderzoeker Janna de Boer. Met behulp van kunstmatige intelligentie onderzocht zij een methode om de diagnosestelling van mensen met een psychose te verfijnen op basis van hun taal en spraak.
U beschreef het onderzoek in een volgens kenners ‘indrukwekkend’ proefschrift, waarop u in 2023 in Groningen cum laude promoveerde. Hoe komt een psychiater ertoe om een taalkundig onderzoek te gaan doen?
‘Ik was al van jongs af aan gefascineerd door zowel de geneeskunde als de taalkunde. Op de middelbare school wilde ik of tropenarts worden bij Artsen zonder Grenzen of literair redacteur bij een uitgeverij. Maar ook de psychiatrie trok me. Uiteindelijk ben ik geneeskunde gaan studeren en op zich vond ik dat heel interessant, want je leerde er veel over het menselijk lichaam, maar de coschappen vond ik verschrikkelijk. Je staat als coassistent helemaal onder aan de ladder, en ik had bovendien het gevoel dat ik niet zozeer werd beoordeeld op wat ik deed en kon, maar op hoe goed ik in het team paste, op mijn karakter. Ik deed taalkunde er als tweede studie naast en dat was een verademing, het was zo’n andere manier van studeren.’
Koos u ook voor taalkunde omdat taal in de psychiatrie een belangrijke rol speelt?
‘Nee, in eerste instantie was het puur om mijn interesse voor taal. Maar toen ik als psychiater ging werken en patiënten met een psychose op mijn spreekuur kreeg, viel me wel meteen hun bijzondere taalgebruik op. Dat is trouwens niet nieuw. Toen schizofrenie rond 1900 voor het eerst als ziektebeeld werd beschreven, was al duidelijk dat patiënten anders spraken dan gezonde mensen. Om die reden werd het toen ook wel schizofasie genoemd.
