Veel Nederlanders hebben last van aanhoudende lichamelijke klachten (ALK), die al dan niet optreden binnen het kader van een specifieke ziekte of aandoening. In revalidatiecentrum Reade werkt gz-psycholoog Annemarieke Fleming nauw samen met paramedici om de voorwaarden voor herstel van persisterende pijn en vermoeidheid van cliënten te optimaliseren. Haar geheim? Korte siësta’s.
Wat kan een psycholoog doen voor mensen met aanhoudende lichamelijke klachten?
‘Dat vragen cliënten zich soms ook af; ik heb toch geen psychische stoornis? Maar aanhoudende pijn en vermoeidheid zijn meestal het gevolg van een samenspel tussen lichaam en geest. Beter gezegd: de zwart-witscheiding tussen psyche en soma, die vaak nog gemaakt wordt, is onhoudbaar gezien de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Aanhoudende klachten hangen samen met een overactief stressresponssysteem. Dat zorgt in zowel lichaam als brein voor onder andere laaggradige ontstekingsreacties die pijn of vermoeidheid tot gevolg hebben. Als er in het leven iets gebeurt dat het evenwicht verstoort – zoals een moeilijke bevalling, een whiplash of een ontstekingsziekte zoals covid – dan kan het systeem uit balans raken en kunnen de pijn en de vermoeidheid zich ontwikkelen tot een aanhoudende klacht.’
Zijn er aanwijsbare factoren die mensen extra kwetsbaar maken?
‘Een belangrijke predisponerende factor is onveilige hechting, als gevolg van een problematische jeugd. In onze tweedelijnspraktijk geldt dat voor negentig procent van de cliënten. Dan heb ik het niet over mensen die een beetje onveilig gehecht zijn, maar over cliënten die in hun jeugd heftige ellende hebben meegemaakt. Dat zo’n jeugd zich vertaalt
