Hoewel de mogelijke schadelijke effecten van psychologische PTSS-behandelingen in onderzoek lang buiten beschouwing zijn gebleven, krijgen deze de laatste jaren steeds meer aandacht. Bevindingen zijn samengevat in een recente meta-analyse.
Hierin zijn randomised controlled trials (RCTs) opgenomen met twintig of meer deelnemers die rapporteerden over de incidentie van schadelijke effecten van hun behandeling. Daarin werd onderscheid gemaakt tussen schadelijke effecten die te maken hebben met 1) achteruitgang; 2) bijwerkingen (AEs); en 3) ernstige bijwerkingen (SAEs).
Psychologische behandelingen werden verdeeld in vier categorieën: trauma-focused cognitieve gedragstherapie (TF-CGT), EMDR, andere trauma-focused interventies en niet-trauma-focused interventies. Resultaten: van de 157 potentiële RCTs werden in slechts 56 RCTs (n=4230 deelnemers) schadelijke effecten gerapporteerd (36%) en deze waren relatief zwak (0-5%). Psychologische interventies hingen bovendien samen met een lagere kans op achteruitgang wanneer deze vergeleken werden met passieve en actieve controle condities, een effect dat werd versterkt in face-to-face contacten.
Conclusies
In geen van de 56 studies gaven psychologische interventies voor PTSS een verhoogd risico op schadelijke effecten. Vergeleken met andere psychologische interventies bleek TF-CGT geassocieerd met een lager risico op ernstige bijwerkingen en in achteruitgang en bijwerkingen waren de uitkomsten daarvan vergelijkbaar met de controleconditie. Er waren onvoldoende studies naar EMDR beschikbaar om daarvan verdere analyses te kunnen uitvoeren.
De auteurs concluderen dat psychologische interventies veilig zijn voor volwassenen met PTSS. Omdat in huidig onderzoek nog altijd relatief weinig wordt gerapporteerd over de schadelijke effecten van interventies moedigen de auteurs andere onderzoekers wel aan om eventuele schadelijke effecten goed en consequent te rapporteren.
Bronnen:
1. Hoppen, T.H., e.a. (2022). Safety of psychological interventions for adult post-traumatic stress disorder: meta-analysis on the incidence and relative risk of deterioration, adverse events and serious adverse events. The British Journal of Psychiatry, 12:1-10